De hele dag was het in mijn gedachten. De dag van de Mensenrechten. Vooral de vraag of één dag van de Mensenrechten wel genoeg is? Hoeveel mensenrechten worden er niet geschonden, soms zelfs gewoon omdat we het niet weten?
Mensenrechten
Het recht om mens te zijn…schiet het door mij heen. Het recht om menswaardig te mogen leven. Een recht… dan zou de vraag niet mogen bestaan of iemand dat recht wel heeft, maar heeft ieder mens mensenrechten. Dan is er geen enkele reden dat iemand niet menswaardig behandeld hoeft te worden. De vragen in mijn hoofd over mensenrechten en recht op menswaardigheid leiden mijn gedachten naar Nina.
Nina
Ik ken haar nu twee maanden. Ik bewonder haar moed en dapperheid. Moed om elke dag opnieuw positief te bekijken vanuit de gedachte dat er misschien iets zal veranderen in haar situatie. Ze wil niet te veel achterom kijken, naar het verleden, maar toch vertelt ze me over haar jeugd in Afrika. Als jong meisje moest ze al werken zodat haar broers naar school konden gaan. Zelf ging ze niet naar school. Ze kan een paar cijfers lezen, genoeg om te weten welke tram ze moet nemen. Ze kan afspraken memoriseren en als ze een keer ergens geweest is, heeft ze onderweg een aantal herkenningspunten in haar geheugen geprent.
- http://thepath2freedom.org/looking-for-a-home-for-nina/
- schrijfster Margreet
- 6 min leestijd
Het grijpt me aan als ze me een oud paspoort laat zien en vraagt om haar leeftijd uit te rekenen. ‘Je bent nu 53’, zeg ik en ben aangedaan als ik haar verwondering daarover op haar gezicht aflees – alsof het niet over haar gaat.
Thuisloos
Terug naar het heden, vraag ik waar ze woont. “Een beetje hier en een beetje daar,” antwoordt ze daarop. Ze is thuisloos. Er zijn wat mensen die het niet kunnen aanzien dat ze op straat zou slapen. Daardoor slaapt ze soms bij de ene vriendin, maar als ze merkt dat het voor haar wat te veel wordt, gaat ze naar een andere vriendin, tot die er weer genoeg van heeft. “Hoe lang leef je al zo?” vraag ik haar. “In totaal al tien jaar,” denkt ze, hoewel er wel tijden zijn geweest waarin het wat beter ging. “Maar mijn probleem was dat ik niet wist wat ik moest doen. Ik kan niet lezen. Hierdoor heb ik kansen gemist.”
Er is veel gebeurd. Ze zucht. In Afrika, onderweg van Afrika naar Europa en nu al die jaren in België, als rechteloze die de weg niet weet, die geen dak boven haar hoofd heeft als ze niet haar hand ophoudt bij een vriendin. In de loop van de jaren is ze het zicht aan een oog grotendeels kwijtgeraakt en pijn aan haar andere oog maakt haar angstig om blind te worden.
Een thuis
“Wat zou je op dit moment het liefste willen?” vraag ik haar. “Stel dat alles mogelijk was.” “Ik vraag niet veel,” zegt ze. “Gewoon een heel klein plaatsje waar ik thuis mag zijn, met mijn eigen bed, en een mogelijkheid om voor mijzelf te zorgen. Niet meer.” We gaan aan de slag. Terwijl de advocaat met wie we samenwerken zich buigt over de mogelijkheden voor rechtmatig verblijf in België, bellen we rond naar onthaaltehuizen voor daklozen. Meestal is er geen plaats of geen mogelijkheid omdat ze geen documenten heeft. Ik realiseer me hierdoor maar weer eens dat Nina niet de enige is in deze situatie. Via ‘Dokters van de Wereld’ kan ze naar een oogarts en krijgt ze verzachtende medicatie voor haar ogen. Met vouchers voor de supermarkt die we haar kunnen geven, koopt ze de hoognodige spullen om te overleven. En geen enkele keer vraagt ze om meer.
Gratitude
Bij onze laatste ontmoeting geeft ze me een cadeautje. Een handwerkje. “It is out of gratitude,” zegt ze met tranen in haar ogen. Ogen die pijn doen. “Dat hoeft toch niet, Nina,” zeg ik. “Jawel. You gave me back my humanity. Jij hebt niet door hoeveel het voor mij betekent, maar ik tel de dagen af dat ik weer bij jou op gesprek mag komen, zelfs als je geen antwoord hebt op mijn vragen.” Ik zie haar in gedachten tellen op haar vingers en besluit er een afspraak extra tussen te zetten.
Humanity
Menswaardigheid vertaal ik in mijn hoofd. Waarde van het mens mogen zijn. Als ik naar haar huidige situatie kijk, hoop ik dat er nog veel meer menswaardigheid komt. Menswaardigheid in de vorm van een eigen plekje waar ze zich thuis mag voelen, mensen om zich heen die haar zien als mens en waarderen, gezondheidszorg en uitzicht op een rechtmatig verblijf.
Kerst
Nina* is een fictieve naam en haar verhaal is vervaagd zodat haar privacy gewaarborgd blijft. Maar het team van Cherut kent haar en wil haar de mogelijkheid bieden om in een transitiekamer te verblijven. Omdat we haar haar ‘humanity’ willen teruggeven, veel meer dan ze nu zelf ervaart. Terwijl onze samenleving op het hoogtepunt van de vierde golf in de coronapandemie hartstochtelijk uitkijkt naar een ‘normale’ Kerst zonder beperkingen, kijk ik met Nina uit naar een kerstwonder, waarin haar beperkingen veranderd worden in mogelijkheden. Uitgerekend Kerst begon ooit met twee mensen op zoek naar onderdak, dat ze alleen maar vonden in een stal, de plaats waar het Kerstkind geboren werd. We zijn op zoek naar een thuis voor Nina.
Cherut
Cherut is een vzw die mee op weg gaat met vrouwen zoals Nina, die een voorgeschiedenis en een heden hebben waarin geweld, onrecht, uitbuiting en andere oorzaken ervoor zorgen dat hun menswaardigheid geen vanzelfsprekendheid is. We zijn altijd op zoek naar kansen voor vrouwen in de vorm van transitiewoningen (kamers of appartementjes) waar ze tijdens hun traject naar een betere toekomst veilig kunnen wonen, jobs en leerkansen in een sociale warme omgeving, een community zodat ze er niet alleen voor staan. Humanity.
Wil je Nina helpen?
*Steun de kerstactie van www.kleedjevoorvrijheid.com t.v.v. Cherut
*Verhalenbundel ‘Mozaïek, over-leven in en na prostitutie, uitbuiting en mensenhandel’ is verkrijgbaar via cherutbelgium@gmail.com – opbrengst t.b.v. Cherut vzw.
Check ook onze website: www.cherutbelgium.com en die van onze partner www.koffieklap.be, de koffiebar met een verhaal in Antwerpen.
REKENINGNUMMER CHERUT: BE47 0689 0888 5680 M.v.v. sponsoractie Kleedje voor vrijheid.